یادداشت مترجم:
همانطور که در مقالهی پیش نوشتم، مصاحبهای که روزنامهی لوموند در اوایل تابستان امسال با رائول ونهگم انجام داده بود، پس از دو ماه تعویق با قیچی کردن بخشهای معناداری از آن، بدون اطلاع یا موافقت نویسنده، سرانجام به تاریخ ۳۱ اوت گذشته منتشر شد.
اکنون ترجمهی فارسی این مصاحبه را، طبعاً بهطور کامل و مصون از قیچیِ لوموند، در اختیار خوانندگان این وبسایت میگذارم.
دربارهی ماژسکول و خط فارسی
فرزان نصر ـ بهروز صفدری ( نشانههای نگارشی بهکاررفته در این متن فقط در نسخهی پیدیاف به شکل کامل دیده میشود، بنابراین از خوانندگان علاقمند دعوت میکنیم به ماژسکول و خط فارسی مراجعه کنند.) در زبانهایی که شیوهی نگارش یا رسمالخط آنها براساس رسمالخط لاتین یا رومی است، حروف دارای دو شکل بزرگ و کوچکاند. به این نوع الفبا، bicaméral ، دوخانهای، میگویند. شمار اندکی از الفبا و رسمالخط هم...
خبر ناگوار تجدید چاپ ” جامعهی نمایش “!
امروز دو پیام از خوانندگان این وبسایت دریافت کردم: اولی با حسننیت انتشار این چهارمین چاپ را به من تبریک گفته بود و دومی از من پرسیده بود که آیا خطاهای تایپی چاپهای پیشین این بار تصحیح شده است یا نه. به پیامدهندهی اول پاسخ دادم که من از انتشار این چاپ جدید اطلاع نداشتهام و آنچه در زیر میآید مربوط به دومین پرسش است که چهبسا برای سایر خوانندگان علاقمند به این کتاب نیز بیفایده نباشد.
فراخوان به مترجمان فرانسوی به فارسی
فراخوان به مترجمان فرانسوی به فارسی نظر به افزایش روز به روزِ شمار متنهای تحلیلی روشنگرانه در بارهی جنبش اجتماعی جاری در فرانسه، و با توجه به اهمیتِ انتقال این تجارب و آگاهیهای مرتبط به آن به جغرافیای فارسیزبان، نیاز به ایجاد ارتباط و تشریک مساعی برای ترجمهی چنین متنهایی در قالب یک فعالیت جمعی و گروهی را در موقعیت فعلی برای من مبرمتر از همیشه ساخته است. بنابراین از مترجمان و کسانی که چنین...
در رقص و جدال با دیو و خدیو
مقدمه و تدارکِ ترجمهی شعرِ génie از رمبو در مقالهای که در بارهی نیچه و رمبو نوشته بودم، و در پیوندِ با آن به ترجمهی بیژن الهی از اشعار رمبو پرداخته بودم، همراه با ترجمهی یک شعر از رمبو، ضمنِ ارائهی تحلیلی از شعرِ « جنّی »، ترجمهی کامل و جداگانهی خودِ شعر را به فرصتی در آینده موکول کردم. علتِ اصلیِ این تعلیق، فضای تاریکروشنی است که هم در فارسی و هم در فرانسوی بر گردِ کلماتی چون...
ترجمه بهمثابه نقد و بحران، بخش دوم
Considération – observation – réflexion – méditation – remarque – note هر مترجم فارسیزبانِ منصفی میتواند اذعان کند که هنگام مواجهه با واژههای بالا معادلهای دقیق ، یکدست، رسا و روانی به ذهنش نمیرسد و بهناچار به معادلهای موجود و متداول در لغتنامهها یا ترجمههای دیگر رومیآورد. یعنی معادلها و مترادفهایی چون تأمل، تعمق، مداقه، غور، تفکر، ملاحظه، مشاهده، نظر، توجه، دقت، تذکر یا...
انگشت زنهار اما نشانهی فلاکت
امشب در بخش دیدگاههای وبسایت، در رابطه با بررسی نقادانهام در ترجمهخانه از ترجمههای فارسیِ « شاعران زرتشت»، پیام کوتاهی دریافت کردم از سوی فرستندهای که نام « مهرنوش » را برای خود در این تماس برگزیده اما پیام خود را بدون نام و با فورمول « با احترام » تمام کرده است.
من قبلاً با شیوههایی چون مسکوت گذاشتن و بایکوت کردن نقد روبهرو شده بودم ولی ندیده بودم کسی واکنشی اینگونه به نقد نشان دهد.
در حاشیهی ترجمهی آثار هانری لوفهور به فارسی
در یکی از نوشتههای پیشین در بارهی مفهوم رمانتیسم انقلابی در اندیشهی هانری لوفهور و سیتواسیونیستها، از مقدمهی بسیار خوبی که رمی هس با همکاری شارلوت هس به مناسبت بازچاپِ کتابِ هانری لوفهور، بهسوی رمانتیسمی انقلابی، نوشته است یاد کردم. این روزها همزمان با ترجمهی این مقدمه به فارسی ( در راستای طرحام برای ترجمهی همهی این متنِ لوفهور) نوشتهها و اخباری در بارهی هانری لوفهور به...
برخه و برخی
در یکی از زیرنویسهای ترجمهی جامعهی نمایش نوشته بودم:
« در این متن واژهها از منطقِ اشتقاقِ ساختارمندی پیروی میکنند که همگونیِ شکیلی به کاربردِ مشتقاتِ فعلی میبخشد. این امکان را زبانِ کنونیِ فارسی به ما نمیدهد.
مشقتِ مشتق
یک زیرنویسِ پیشاپیش هنگام ویراستن ترجمهام از متن «پیشپاافتادههای بنیادی»، در بند ۵ باز به آن مانع همیشگی برمیخورم در انتقال سامانهی اشتقاقیِ واژگانی و نحو و نثر از زبانِ مبداء به زبان مقصد. در این بند، رائول ونهگم، به نقد و تحلیلِ تاریخیِ مفاهیمِ propriété مالکیت، مِلک؛ appropriation تملّک؛ possédant صاحب؛ possession تصاحب، پرداخته است، و واژهی non-possédant ( تحتالفظی: ناصاحب، کسی که...