امروز دو پیام از خوانندگان این وبسایت دریافت کردم: اولی با حسن‌نیت انتشار این چهارمین چاپ را به من تبریک گفته بود و دومی از من پرسیده بود که آیا خطاهای تایپی چاپ‌های پیشین این بار تصحیح شده است یا نه. به پیام‌دهنده‌ی اول پاسخ دادم که من از انتشار این چاپ جدید اطلاع نداشته‌ام و آن‌چه در زیر می‌آید مربوط به دومین پرسش است که چه‌بسا برای سایر خوانندگان علاقمند به این کتاب نیز بی‌فایده نباشد.
چهار سال پیش ( پاییز ۲۱۰۵) در مقاله‌ای با عنوان ” مصائب ترجمه ” به گوشه‌هایی از ماجرای ترجمه و انتشار این کتاب پرداخته و از جمله نوشته بودم:
« گرچه در همه‌ی این سال‌ها، هربار در بازخوانی و ویرایش این متن همه تن چشم شده‌ام و خیره به‌دنبال کاستی‌ها و اصلاحِ آن‌ها بوده‌ام، اما هر از گاهی، برحسب اتفاق باز چشم‌ام به نقایص و خطاهایی می‌افتد که فقط و فقط ناشی از همان مسائل خاصِ ماست، یعنی انتقال و سازگارساختن متن میان برنامه‌های مختلف کامپیوتری، و خستگیِ ناشی از تکرارِ ویرایش، هم از سوی من و هم از سوی دوستان فراهم‌کننده‌ی نشر.
طبیعی است، و بارها گفته‌ام، که این ترجمه‌ی من نیز قطعاً می‌تواند بهبود یابد اما تا کنون در بازخوانی‌ها و بازویراست‌های خودم هیچ خطا و بدفهمی در خودِ ترجمه از لحاظ معادل‌یابی و نحوِ جملات نیافته‌ام، هر کاستی و اشتباهی دیده‌ام تایپی و نگارشی و از روی سهو بوده است. و در این متن، که سامانه‌ی دقیقِ بینش و بیان، اجازه‌ی کوچک‌ترین خطایی نمی‌دهد، و حتا یک نتِ غلط در مجموع سمفونی آن محسوس می‌شود، بدیهی است که این کاستی‌ها ناپذیرفتنی‌تر اند.
برای مثال من تا همین اواخر متوجه نشده بودم که در چاپ نخست کتاب، در بند ۱۳۴، ص ۱۴۲، یک عبارت کامل جا افتاده است: ( زیر این عبارت خط کشیده‌ام )
« […] برعهده‌ی طبقه‌ی بندگان بود، وجود داشت. تنها کسانی که کار نمی‌کنند زندگی می‌کنند. در افتراقِ کمونته‌های یونانی […]»
این خطا در چاپ دوم کتاب تصحیح و برطرف شد.
این روزها که در حال نوشتن مطلبی در باره‌ی سینمای گی دوبور بودم، هنگام بازنویسی عبارت‌هایی از کتاب بار دیگر از دیدن خطاهایی یکه خوردم. این‌بار برعکس، عبارتی در چاپ نخست درست بوده و در چاپ دوم اشتباه تایپ شده است:
بند ۹۰ ، ص ۱۰۸ در چاپ اول:
« شورا از کشفیاتِ تئوری نبود.»
که در چاپ دوم، ص.۱۱۰ به صورت غلطی در آمده:
«شورا از کشفیاتِ تئوری بود.»
و بدیهی است که این اشتباه معنای جمله را به‌کلی عوض می‌کند.
در همین بند ۹۰، در هردو چاپ اول و دوم، عبارتی هنوز غلط ویرایشی دارد:
« این اشکال مطالبه‌ای از سوی تئوری بوده، مطالبه‌ای که به صورت تئوریک فورمول‌بندی نشده بوده‌اند»
و باید به این صورت ویرایش شود: ( که من آن را ویرایش کرده و به دوستان ناشر اطلاع داده بودم اما متأسفانه در چاپ از قلم افتاده)
« این اشکال مطالبه‌ای از سوی تئوری بوده، اما مطالبه‌ای که به صورت تئوریک فورمول‌بندی نشده بوده است.»
همچنین در بند ۱۶۱، ص. ۱۶۱.
در عبارت « اما قطبِ مخالف‌اش درست ازخودبیگانگیِ غالبی که بر تولیدکننده‌ی […]»
که فعل « است » در جمله جا افتاده است:
« […] درست ازخودبیگانگیِ غالبی است که […]»
سپس با ایجاد بخشی به نام ” تصحیحنامهی خطاهای تایپی ترجمه‌ی فارسی ” در این وبسایت به یادآوری و تصحیحِ تدریجی این موارد رو آوردم و نوشتم:
[ من از این‌پس می‌کوشم تا خطاهایی از این‌دست را به مرور اصلاح کنم و آن را در همین وبسایت به اطلاع خوانندگان علاقمند به این اثر برسانم. دست‌کم به امید و تا چاپِ بعدی این کتاب و تصحیح این اشتباهاتِ تایپی و چاپی.مثلاً:
ص. ۱۰۱، تز شماره ۷۸:
از «همه‌ی جریان‌های جنبش کارگری… » تا آخر بند به این صورت تصحیح می‌شود : « همه‌ی جریان‌های نظری جنبشِ کارگریِ انقلابی، چه نزد مارکس و چه نزدِ استیرنر و باکونین، حاصل برخوردی انتقادی با اندیشه‌ی هگلی هستند.» ]
اما امروز ( ۹ مه ۲۰۱۹ ) پس از تماس با یکی از دوستان مسؤول در نشر آگه به منظور جویاشدن علل بی‌خبر گذاشتن من از این چاپ جدید و بنابراین تکرار همان خطاهای چاپ‌های پیش، به من گفته شد که تصمیم و اقدام به این چاپ جدید توسط مسؤولانی در بخشی جداگانه در نشر صورت گرفته به‌گونه‌ای که حتا دوستانِ مطلع از درخواست مصرانه‌ی قبلی من در مورد ضرورت بازخوانی و اصلاحِ متن، از تصمیم مبتنی‌بر این تجدید چاپ پیشاپیش خبر نداشته‌اند.
خلاصه این که برای تصحیح این خطاها باید منتظر تجدیدچاپ بعدی باشیم، که شاید با توجه به نایاب‌شدن این آخرین چاپ، در آینده‌ای نه‌چندان دور انجام گیرد.
یادداشت، پاییز ۱۳۹۸: در پنجمین چاپ کتاب، خطاهای یادشده تصحیح شده‌اند.